पोखरा
विनिता सुनार/ताण्डव
डोली चढेकै बर्ष सुमित्रा केसी (माया) पोखरा आइन् । श्रीमान छाडेर आफ्नै पाखुराले तीन छोरी पाल्न सुरु गरेकै दिनदेखि उनले आफ्नो नयाँ नाम ‘माया’ पाएकी छन् । टोलमा उनलाई चिन्नेहरुले अहिले ‘मकैमाया’ भनेर बोलाउँछन् ।
ट्रक डाइभर किशोर केसीसँग विवाह भएपछि २०५५ सालमा मोरङबाट पोखरा आईन् । विवाह भएकै बर्ष जेठी छोरी जन्मिन् । किशोरलाई छोराको आशा थियो । त्यसपछि मायालाई दिनदिनै रक्सी खाएर कुट्न थाले । तीन वटा छोरी जन्मिएपछि मायालाई मात्र होइन परिवारलाईनै छाडेर किशोरले कान्छी श्रीमती लिएर बसे ।
कहिलेकाहीँ घर आउने जाने गरेपनि श्रीमानले पैसाको सहयोग गर्न भने चटक्कै छाडे । त्यसपछि आफ्नो अनि तीन सन्तानको पालनपोषण सुमित्राकै काधमा आइ लाग्यो ।
श्रीमानबाट सहयोग गुमेपछि उनले अझ बढि परिश्रम गर्नुप¥यो । मायासँग कुनै सिप थिएन् जसले गर्दा परिवार धान्ने धौधौ हुन थाल्यो ।
मायाले अर्कोको घरमा भाडा माझ्ने र कपडा धुने कामले परिवार थेग्न त सजिलो भयो तर पढाउन लेखाउन निकै गाह्रो ।
एक दिन उनको साथीले मकै पोलेर वेच्ने सल्लाह दिए । सल्लाह जाहेज नै लाग्यो । काम त्यति गाह्रो थिएन् । मौसमको वेला गाउँबाट नत्र मण्डीबाट मकै वेच्ने काम सुरु गरिन् मायाले ।
पहिलो दिन ४ सय ५० को मकै वेचेको उनले सुनाईन् । ‘त्यो पहिलो दिन मैले कमाएको कहिले भुल्दिन्,’ उनले भनिन्, ‘अर्काकहाँ भाडा माझेर मुस्किलले महिनाको २ हजार २५ सय कमाउथें ।’
मायाले ४ बर्ष अघिको अतित सुनाउँदा जति गम्भिर देखिन्थिन उत्तिकै सिर्जनशील पनि ।
‘त्यो वेला एउटा पोलेको मकै १०–१५ रुपैयाँमा बेचिन्थ्यो,’ उनले भनिन्, ‘दिनमा ४–५ सयको वेचिन्थ्यो महिनामा १२–१३ हजार पथ्र्यो ।’
मायाका अनुसार अहिले महिनाको १५–२० हजारसम्म मकैनै वेचेर हात पर्छ । ‘त्यो वाहेक अरु काम पनि गर्छु तर पोलेको मकै वेचेरनै छोरीहरु पढाएकी छु,’ उनले भनिन्, ‘मलाई पोलेको मकै वेच्दा फापेको छ ।’ मायाले पोलेको मकै स्टल राखेरै वेच्ने सोंच बनाएकी छन् ।
‘सटरनै खोलेर त गाह्रो होला,तर एउटा सानो ठाउँ खोजेर स्टलनै राख्नु पर्ला,’ उनले भनिन्, ‘बरु मकैसँगै अरु तरकारीहरु पनि राख्ने सोंच छ ।’
रानीपौवा बस्दै आएकी माया कहिले फुलबारी मनिपाल तिर त कहिले बगर तिर भेटिन्छिन् । आफ्नो विगत सबै पोखेकी मायाले फोटो भने खिच्न मानिन् ।
‘भो फोटो त नहाल्दिनु होला,’ उनले भनिन्, ‘बुढाले देख्यो भने फेरी अर्को आपत आइलाग्छ ।’
…
माया जस्तै पोखरा शान्तिवनकी कुमारी श्रेष्ठले पनि पोलेको मकै वेचेर जिन्दगी गुजारेकी छन् । प्रेम श्रेष्ठसँग काठमाडौंबाट भागी विवाह गरी पोखरा आएकी कुमारी श्रीमानको कमाइले नथेगेपछि मकै पोल्ने पेसा अगाँलिन् ।
एउटा कराई, केहि दाउरा, कोइला, मकै लिएर नयाँबजार ‘होण्डा स्वरुम’ अगाडिको चौतराबाट ‘मकै पोल्दै’ बेच्दै आम्दानीको स्रोत बढाएकी छन् । बिहान ५ बजे उठेर उनी मकै लिन बेगनासताल जान्छिन् ।
दाउराका लागि भने घर नजिकै काठ फर्निचरबाट ल्याउछिन् । त्यसपछि नयाँबजार आई आफू बस्दै गरेको ठाउँमा मकै राखेर घर पुग्छिन् ।
छोरा–छोरीलाई खाना खुवाइवरी स्कुल पठाएपछि सधै झै १ बजे नयाँबजार आइपुग्छिन् कुमारी । बेलुका ५ बजे सम्म नयाँबजारमा बस्छिन् त्यसपछि साइकलमा मकै पोल्ने कराइ राखेर पृथ्वीचोक हुँदै घर फर्कन्छिन् ।
सुरुवाती दिनमा कुमारीले एउटा घोहो मकैको १० रुपैयाँमा बच्ने गरेको सुनाइन् । ‘अहिले पोलेको मकै र हरियो खुर्सानीको छोप सहित ३० रुपैयाँमा बेच्छु,’ उनले भनिन्, ‘दिनमा डोको खर्च उठाएर ६ सय रुपैयाँ जति बच्छ ।’
© 2018, ताण्डव न्यूज. सर्वाधिकार सुरक्षित नोट : यस ताण्डव न्यूजबाट सम्प्रेषित कुनै पनि समाचार वा जानकारी सर्वाधिकार सुरक्षित गरिएको छ । ‘ताण्डव न्यूज डटकम’बाट प्रेषित समाचार अनलाइन न्यूजहरुले जस्ताको तस्तै साभार गरेको पाइएकाले यो नगर्न हुन अनुरोध गर्दछौं । अन्यथा, बिनाअनुमति हाम्रा सामग्री प्रयोग गरे कानुनी कारबाहीमा जान बाध्य हुनेछौं ।
Comments are closed.